Лагер беларускай салідарнасці: «Крывічы» як новы фармат выхавання

Як вярнуць веру, калі ты падлетак у выгнанні, а нехта з бацькоў — у зняволенні ці на вайне? У інтэрв'ю з кіраўніком спартыўна-адукацыйнага клуба «Krywiczy» Уладзімірам Лаўранюком гаворым пра тое, як быў створаны лагер для беларускіх дзяцей у эміграцыi.
Апублікавана на
2025-06-27

Як узнікла ідэя стварэння лагера «Крывічы» і што стала галоўнай матывацыяй для яго запуску?

Усё пачалося з таго, што мы ўбачылі, колькі беларускіх падлеткаў апынуліся ў выгнанні разам з бацькамі. У іншай краіне, без сяброў, без роднай мовы, без звыклай школы. Многія з іх засталіся толькі з адным з бацькоў — другі ў зняволенні за ўдзел у мірных акцыях. Гэта цяжкі стан, калі ты ўжо не дома, але яшчэ не знайшоў сябе тут. Мы хацелі зрабіць нешта, што верне ім апору, дасць адчуванне сэнсу, супольнасці, сілы. Таму і з'явіўся лагер.

Уладзімір Лаўранюк

Якія арганізацыі ёсць партнёрамі гэтага праекта і якую ролю яны выконваюць у падрыхтоўцы і правядзенні лагера?

Лагер арганізуецца ў партнёрстве фундацыі спорту і адукацыі «Krywiczy», дабрачыннага фонду «Краіна для Жыцця» і грамадскага руху «Краіна для Жыцця» з падтрымкай прадстаўніцтва па сацыяльнай палітыцы АПК. Гэта — фінансавыя ўкладанні, дапамога з валанцёрамі і інфармацыйная падтрымка.

Чым унікальная праграма «Крывічаў» у параўнанні з іншымі падобнымі ініцыятывамі для дзяцей беларускай дыяспары?

Гэта не проста лагер, дзе адпачываюць. Гэта прастора, дзе падлеткі спасцігаюць рэальнасць — як паводзіць сябе ў складаных сітуацыях, як дзейнічаць, калі няма побач дарослых, як давяраць сабе. Мы даём базавыя навыкі бяспекі, арыентавання, выжывання — гэта тое, чаму не вучаць ў школе. Але галоўнае — гэта не пра страх, а пра ўпэўненасць. Мы вучым не баяцца.

Ці можаце больш падрабязна расказаць пра каманду спецыялістаў, што будзе працаваць з дзецьмі: хто гэтыя людзі і які іхні досвед?

Гэта людзі з пэўным практычным досведам — тыя, хто служыў, хто вучыў, хто выжываў. У камандзе ёсць інструктары па медыцыне, спорце, турызме, альпінізме, працы з дронамі, спецыялісты ў галіне права, экалогіі, гісторыі і культуры. Мы набіралі тых, хто можа быць прыкладам для падлеткаў , каму можна даверыцца. І хто ўмее гаварыць проста, без пафасу.

Як плануеце працаваць з тэмай траўмы і эмацыйнага аднаўлення ў рамках лагера?

Мы не будзем «капацца» ў болі. Мы ствараем асяроддзе, дзе кожны зможа адпачыць душой. Будуць вячэрнія размовы ў коле, практыкі дыхання, творчыя заданні, гульні на давер. Гэта дапаможа прыняць рэальнасць, вярнуць адчуванне бяспекі, адчуць падтрымку. З дзецьмі будуць побач людзі, якія разумеюць, што такое траўма і як з ёй далікатна працаваць. Мэта — не адкрываць раны, а паступова іх загаіць.

Ці можаце больш падрабязна расказаць пра арганізацыю «інфармацыйнага дэтокса» і навучанне крытычнаму мысленню? Якія канкрэтныя фарматы заняткаў плануеце?

Першае — гэта «адключэнне» ад навін, сацсетак і тэлеграмаў. Ніякіх тэлеграм-каналаў пра жахі, толькі лес, каманды, рух і жывыя стасункі. Будзе курс па кібербяспецы — дзеці навучацца, як не стаць ахвярай маніпуляцый у інтэрнэце, як абараняць сябе і сваіх. Усё гэта — праз рэальныя прыклады, гульні, дыскусіі. Мы хочам, каб яны маглі самі думаць, а не проста спажываць інфармацыю.

Якое значэнне ў праграме маюць беларуская мова, культура і гісторыя? Ці плануеце вы супрацоўніцтва з культурнымі дзеячамі ў выгнанні?

Для нас беларуская мова — гэта не проста «пункт у праграме», гэта жывая частка лагера. Яна гучыць у размовах, у песнях, у гісторыях. Мы супрацоўнічаем з нашымі культурнымі дзеячамі — артыстамі, гісторыкамі, музыкамі, як, напрыклад, Аляксандр Ждановіч, Кацярына Воданосава, Аляксандр Дзянісаў, Дзяніс Шматко. Яны прыходзяць не проста выступіць, а пабыць разам. Гэта ж і ёсць наша памяць і сіла.

Якія доўгатэрміновыя мэты вы ставіце перад праектам «Крывічы»? Ці плануеце працяг або пашырэнне ініцыятывы ў будучыні?

Так, мы хочам зрабіць «Крывічы» рэгулярным праектам. Не адзін раз на год, а некалькі. І, магчыма, у розных краінах. Мы марым пра супольнасць выпускнікоў лагера, якія будуць трымацца разам, дапамагаць новым удзельнікам і стануць моцнымі маладымі беларусамі, дзе б яны ні былі. Гэта не проста лагер — гэта крок да адраджэння.

Як можна падтрымаць ваш праект?

Нас можна падтрымаць рознымі спосабамі:– інфармацыйна: распаўсюджваць інфармацыю, расказаць пра нас СМІ або сябрам;– фінансава: прыцягваць партнёраў, рабіць ахвяраванні, — гэта дапамагае нам зрабіць удзел для дзяцей бясплатным;– валанцёрствам: мы шукаем спецыялістаў, гатовых часова далучыцца — інструктараў, псіхолагаў, перакладчыкаў, лагістаў. Асабліва патрэбныя людзі з досведам працы з дзецьмі і арганізацыйнымі здольнасцямі.

Кожная пара рук, кожны рэпост, кожны еўра, — гэта крок у бок больш моцнай, жывой Беларусі.

Летнік «Крывічы» — для дзяцей беларускай эміграцыі

У бясплатны двухтыднёвы летнік «Крывічы» запрашаем дзяцей 10–16 гадоў з сем'яў палітвязняў, добраахвотнікаў, валанцёраў і грамадзянскіх актывістаў, што апынуліся ў эміграцыі пасля 2020 года.

📅 Калі? 11–25 жніўня
📍 Дзе? Польшча
👥 Колькасць удзельнікаў: 30 чалавек
📌 Дэдлайн падачы заявак: 10 ліпеня
🔗 Форма для заяўкі: https://forms.gle/n9PmVba2PgRAQGnZ6

Што ў праграме:– псіхалагічная падтрымка і эмацыйнае аднаўленне;– інфармацыйны «детокс» і крытычнае мысленне;– кібергігіена і медыяграматнасць;– беларуская мова, гісторыя і культура;– паходы, экалагічнае выхаванне, творчасць і камандная работа.

Важна:– легальны статус у ЕС (Літва або Польшча);– дзейны праязны дакумент;– прыярытэт — дзецям, якія яшчэ не ўдзельнічалі ў праграмах фонда «Краіна для Жыцця».

Арганізатары: фундацыя спорту і адукацыі «Krywiczy», дабрачынны фонд «Краіна для Жыцця» і грамадскі руху «Краіна для Жыцця» з падтрымкай прадстаўніцтва па сацыяльнай палітыцы АПК.

Ваша дапамога — крок да свабоды і справядлівасці

Кожнае ахвяраванне дапамагае падтрымліваць палітвязняў і іх сем’і, даючы ім надзею і рэсурсы для пераадолення цяжкасцяў.